سوره بقره آیه 138-136

آیه 136 : «قُولُواْ آمَنَّا بِاللّه وَمَا أُنزِلَ إِلَینَا وَمَا أُنزِلَ إِلَی إِبْرَاهیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَمَا أُوتِی مُوسَی وَعِیسَی وَمَا أُوتِی النَّبِیونَ مِن رَّبِّهمْ لاَ نُفَرِّقُ بَینَ أَحَدٍ مِّنْهمْ وَنَحْنُ لَه مُسْلِمُونَ

ترجمه : [بگویید: ما به خدا و به آن چه بر ما نازل شده و به آن چه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل آمده و به آن چه به موسی و عیسی داده شده و به آن چه به همه پیامبران، از سوی پروردگارشان داده شده ایمان آورده ایم. میان هیچ یک از ایشان فرق نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم

(تفسیر نور) : این آیه به مسلمانان دستور مى‏دهد که به مخالفان خود بگویند: ما به خدا و همه پیامبران بر حقّ وآنچه از جانب خدا نازل شده است ایمان داریم وخود محورى‏ها و یا تعصّبات نژادى، باعث نمى‏شود که ما برخى از آنها را بپذیریم و بعضى دیگر را نفى کنیم. ما به همه انبیاى الهى، چه آنهایى که قبل از ابراهیم علیه السلام آمده‏اند، همانند آدم، شیث، نوح، هود، صالح و چه آنهایى که بعد از ابراهیم بودند همانند سلیمان، یحیى و زکریا، ایمان داریم و هر پیامبرى که دلیل روشن و معجزه داشته باشد به حکم عقل او را مى‏پذیریم.
«اسباط» جمع «سبط» به معناى نواده است و مراد از آن دوازده تیره و قبیله بنى‏اسرائیل مى‏باشد که از دوازده فرزند یعقوب به وجود آمده ودر میان آنان پیامبرانى وجود داشته است.
جمله «وما اوتى موسى وعیسى» یعنى هرچه به آن دو پیامبر نازل شده قبول داریم، نه هر آنچه نزد شماست و لذا نفرمود: «وما اوتیتم». بنابراین اگر در برابر دعوت شما که مى‏گویید: «کونوا هوداً او نصارى» و راه نجات را در مسیحى یا یهودى بودن مى‏دانید، مى‏ایستیم به دلیل وجود انحراف و خرافاتى است که در دین خدا ایجاد کرده‏اید وگرنه ما تورات و انجیل واقعى را که در آنها بشارت ظهور و بعثت پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله آمده است قبول داریم.

پیام ها
۱- ایمان به همه ‏ى انبیا وکتاب‏هاى آسمانى لازم است. «آمنّا باللّه وما انزل...»
کفر به بعضى از انبیا، کفر به همه‏ى آنهاست. مسلمان واقعى کسى است که به تمام انبیاى الهى، ایمان داشته باشد.
۲- ما به آنچه بر موسى و عیسى علیهما السلام نازل شده ایمان داریم، نه آنچه امروز به نام تورات وانجیل وجود دارد. «وما اوتى موسى وعیسى»
۳- تسلیم عملى، در کنار ایمان قلبى لازم است. «آمنّا باللّه... نحن له مسلمون»

تفسییر برهان : عیاشی، از حنان بن سَدیر، از پدرش روایت می کند که گفت: به امام باقر علیه السلام عرض کردم:آیا فرزندان یعقوب، پیامبر بودند؟ حضرت فرمود: خیر، ولی آنان نوادگان و فرزندان انبیا بودند و همگی سعادتمندانه، از دار دنیا رخت بربستند و پیش از مرگ، توبه کرده و اعمال خود را به یاد آوردند.

آیه 137 : فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِه فَقَدِ اهتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا همْ فِی شِقَاقٍ فَسَیکْفِیکَهمُ اللّه وَهوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»

ترجمه : پس اگر آنان(هم) به آن چه شما بدان ایمان آورده اید ایمان آورند، قطعاً هدایت شده اند؛ ولی اگر روی برتافتند، جز این نیست که سر ستیز(و جدایی ) دارند و به زودی خداوند(شر) آنان را از تو کفایت خواهد کرد که او شنوای داناست]

پیام ها (تفسیر نور)

۱- مسلمانان، الگوى هدایت یافتگان واقعى هستند. «بمثل ما آمنتم» زیرا به تمام انبیا و کتاب‏ هاى آسمانى، ایمان واعتقاد دارند.
۲- خداوند، حمایت و کفایت خود را از مسلمانان اعلام نموده است. «فسیکفیکهم اللّه»
۳- ایمان نیاوردن یهود ونصارى از روى عناد، لجاجت و ستیزه ‏جویى است، نه منطق و استدلال. «وان تولّوا فانّما هم فى شقاق»
امام صادق (ع) شقاق و ستیزه ‏جویى را کفر مى‏داند. تفسیر مجمع‏البیان و راهنما.

آیه 138 : «صِبْغَهَ اللّه وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّه صِبْغَهً وَنَحْنُ لَه عَابِدونَ»

ترجمه : [این است نگارگری الهی، و کیست خوش نگارتر از خدا؟ و ما او را پرستندگانیم]

تفسیر نور : انسان در زندگى خویش باید رنگى را بپذیرد، امّا در میان همه رنگ‏ها، رنگ خدایى بهتر است. ناگفته پیداست که تا رنگ نژاد و قبیله و هوس ها را کنار نگذاریم، رنگ وحدت و برادرى و تسلیم امر خدا بودن را نخواهیم گرفت. همه‏ ى رنگ‏ ها به مرور زمان کم رنگ وبى‏رنگ مى‏شود. امّا رنگ خدایى همیشگى و پایدار است. «کل شى‏ء هالک الاّ وجهه» و چه رنگى بهتر از رنگ خدا که او را عبادت و بندگى مى ‏کنیم. بگذریم که یهود، کودکان خود را با آبى مخصوص شستشو داده و بدینوسیله به او رنگ مذهبى مى‏دهند.
بهترین رنگ آن است که صفا و بقا داشته و چشم اولیاى خدارا به خود جلب کند. همرنگ با فطرت و منطق بوده، مشترى آن خدا، و بهاى آن بهشت باشد. همه‏ ى رنگ‏ ها پاک مى‏شوند، قبیله، نژاد و نسب، دیر یا زود از بین مى‏ روند، ولى آنچه ابدى و باقى است همان رنگ و صبغه‏ ى الهى یعنى اخلاص و ایمان است.
در حدیث آمده است: شخصى در دیوار خانه ‏ى خود سوراخى ایجاد مى‏کرد، امام صادق (ع) پرسید: چرا اینکار را انجام مى‏ دهى؟! جواب داد: تا دود اجاق منزل بیرون رود. امام فرمود: مى ‏توانى این منظور را داشته باشى که روزنه‏ ى ورود روشنایى قرار دهى تا اوقات نماز را بشناس ى. یعنى اگر بناست در دیوار روزنه‏اى ایجاد شود، چرا تنها براى بیرون کردن دود باشد؟ چرا براى ورود نور نباشد؟ بله مى‏ توان به هر کارى، رنگ خدایى داد.
راه خدا یکى است. اگر رنگ خدایى نباشد، رنگ‏هاى دیگر، انسان را گیج و متحیّر مى ‏کند. و همرنگ شدن با جماعتى که اکثر آنها دچار انحرافند خود مایه رسوایى وخوارى در قیامت است.

پیام ها

۱- ایمان به خدا، پیامبران، کتاب‏ هاى آسمانى و تسلیم خدا بودن، صبغه و رنگ خدایى است. در آیات قبل فرمود: «قولوا آمنّا باللّه‏و...»، در این آیه مى‏ فرماید: «صبغة اللّه»
۲- برترین و زیباترین رنگ‏ها، صبغه و رنگ الهى است. «ومن احسن من‏اللّه صبغة»
۳- باید تنها بنده خدا بود، نه بنده‏ ى دیگران. «و نحن له عابدون»

1) محمد بن یعقوب، از محمد بن یحیی، از سلمه بن خطّاب، از علی بن حسّان، از عبد الرحمن بن کثیر، از امام صادق علیه السلام پیرامون تفسیر آیه: «صِبْغَهَ اللّه وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّه صِبْغَهً» روایت می کند که فرمود:منظور، در آمدن مؤمنان به رنگ ولایت، در آن پیمان است. (تفسیر برهان)